CHUYỆN MẸ TÔI - Tác giả: Nhà Thơ Trần Đăng Khoa

 Mẹ tôi ra đi đã gần hai tháng rồi. Bây giờ tôi mới có dịp bình tĩnh, bày tỏ lòng biết ơn của mình, của gia đình mình và của cả dòng họ về sự tận tình, chu đáo của các cơ quan, đoàn thể, các ông bà, cô bác, anh chị em xa gần đã đến chia buồn, hoặc chia buồn qua tin nhắn, facebook.

Thực tình, mẹ tôi chẳng có bệnh tật gì cả. Huyết áp cụ đo lúc nào cũng 120/80, còn ổn định hơn cả các con, các cháu. Có lẽ cụ khoẻ vì ít ăn thịt. Mâm cơm xanh lè toàn rau quả vườn nhà. Những năm bao cấp, nhà tôi quanh năm đói. Sau này khá hơn, con cháu có của ăn của để, nhiều đứa đề huề, giàu có, về thăm, biếu cụ tiền, ít, dăm ba trăm thì cụ nhận, nhưng chẳng tiêu một đồng nào, cứ tích cóp lại, cho các cháu ở làng vay, rồi chuyển thành vàng, cho hết cháu chắt nội ngoại. Có lẽ cụ khoẻ, sống thọ, nhờ ăn uống khem khổ, lại ăn cũng chỉ vừa đủ, không có bữa nào cụ ăn đến no bụng. Cụ bảo: “Tao đói quen rồi. Ăn no khổ lắm. Bụng ấm ách khó chịu, đêm lại không ngủ được. Vật vã như giời đày”. Cụ vẫn sống như thời chị Dậu, anh Pha. Ai bất chợt ghé thăm gia đình tôi ở quê, chứng kiến mẹ tôi sống, sẽ kết tội tôi với ông anh cả tôi, nhà thơ Trần Nhuận Minh tệ bạc với mẹ. Các con đứa nào cũng nhà cao cửa rộng ở thành phố mà đoạ đầy mẹ như vậy. Trông bộ ấm chén uống nước hàng ngày cũng đã kinh. Sứt vòi, mẻ miệng, mỗi cái một kích cỡ. Cóc cáy, nhếch nhác. Bác Minh đã thay cho bà bộ ấm chén Nhật, bát đĩa gốm sứ Minh Long, cả cái mâm nhôm sáng loáng. Mâm bà dùng là mâm gỗ sứt seọ được chia từ hồi Cải cách ruộng đất. Bác Minh vứt hết ra bờ tre. Nhưng khi con cháu đi rồi, bà cất hết bát đũa, ấm chén, mâm chậu sắm mới vào tủ, rồi ra bờ tre nhặt lại những vật dụng cũ về dùng. Đối với bà, đấy không phải những vật dụng vô tri vô giác, chúng là bầu bạn thuỷ chung, gắn bó với bà từ thời đói khổ. Bây giờ khá giả rồi, thì lại “có mới nới cũ”, hất chúng ra ngoài bờ rào. Con người tệ bạc, bất nhẫn hơn cả đồ vật. Bà khóc. Rồi bà lụi cụi ra bờ tre, bờ rào đón hết chúng về.

Mẹ tôi thế đấy. Thoạt đầu, tôi tưởng mẹ tôi chỉ dạy tôi yêu thiên nhiên, cây cỏ đồ vật, con vật trong nhà. Nhưng không, bà yêu thương chúng thật. Nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn có một bài viết về bà. Rất nhiều người viết về bà, nhưng chị Nhàn hiểu bà nhất, viết đúng về bà nhất. Bà là người thất học. Bà chưa bao giờ được cắp sách đến trường. Các cụ xưa có quan niệm con gái mà biết chữ thì chỉ có viết thư cho giai nên đã là con gái thì không được biết chữ. Tất cả các cụ bà ở làng tôi ở lứa tuổi bà đều không biết chữ. Nhưng bà lại thuộc làu Truyện Kiều, rồi chuyện Thạch Sanh, Hoàng Trìu, Phạm Tải Ngọc Hoa. Tống trân Cúc Hoa. Học truyền khẩu từ bà ngoại tôi cũng là một phụ nữ thất học. Bà ngoại tôi lại học cụ tôi, là một bà đồng mù mắt bẩm sinh. Cụ mở Phủ tại nhà rồi làm thêm cả nghề xem bói. Cụ bói rất linh nên có tiếng trong vùng. Cụ cũng thuộc truyện Kiều và các chuyện Nôm khuyết danh từ nhỏ. Rồi sau này, khi có cuốn Kiều của con, bà lần theo từng câu thơ đã thuộc vẹt mà nhận ra mặt chữ. Rồi dần dần bà biết đọc. Đọc rộng ra các cuốn sách khác như thơ Xuân Quỳnh, Phan Thị Thanh Nhàn, thơ của hai cậu con trai. Tôi tiết lộ với chị Nhàn: Chính cụ Nguyễn Du dạy mẹ em biết chữ đấy. Nhưng bà chỉ biết chữ in thôi. Nếu em muốn thư cho mẹ thì phải viết chữ in. Viết chữ thường, bà không đọc được. Thực tình, bà rất sợ, không muốn các con đi theo nghiệp chữ nghĩa, đã nghèo khổ lại còn hay chửi nhau và lại chửi trên báo chí, trên không gian mạng nên tởm lợm lắm. Hôm nhà thơ Xuân Diệu về, ông về vào nửa đêm, lại mượn cây đèn, ra soi từng cây trầu, cây bưởi, cây na. “Thấy bác ấy kiểm tra, u sợ quá, suốt đêm không ngủ được. Thế có làm sao không hả con? Thôi có thế nào thì cứ nói như thế, đừng đặt điều thêm ra mà phải tội. Mà thôi, đừng có thơ phú gì nữa. U đã bảo rồi. Cứ đi cày như bố mày lại yên”. Bà không muốn con dính đến thơ phú, nhưng chính bà lại dẫn các con đến với thơ ca. Trong 4 con của bà thì có 3 người làm thơ: Bác Minh, tôi và Giang, con gái út của bà sinh năm 1962. Thực ra, lúc đầu, bà chỉ muốn các dạy con làm người tử tế. Bà dạy các con thuộc Truyện Kiều cũng chỉ muốn các con biết thương cô Kiều. Khi bà ngoại mất, bà bảo tôi: “Bà chết rồi. Con có thấy cây cối nó buồn không. Con phải ra đeo tang cho cây đi. Không nó chết đấy”. Rồi bà xé nhỏ cái khăn tang ra thành hàng trăm mảnh để tôi - cậu bé 6 tuổi ra buộc từng miếng vải trắng lên những rảnh cây. Ngày bà ngoại mất, khu vườn nhà tôi trắng xóa màu tang. Rồi ngày Tết, bà lại bảo: “Ngày Tết, mình có áo mới thì cây cối nó cũng phải có áo mới chứ. Không có, nó buồn đấy”. Bà pha một thùng nước vôi loãng, buộc túm cái chổi lại rồi sai con ra vườn quét lên từng gốc cây. Hôm sau, nước vôi khô, cả khu vườn sáng rực một màu trắng đồng phục. Rồi có tối, bà ngoại (hồi bà chưa mất) sang chơi, bu lại bảo con ra vườn hái trầu cho bà. Bà bảo, con phải vặn to ngọn đèn lên, để cây trầu nó nhận ra chủ chứ không phải thằng ăn trộm, rồi con phải đọc mấy câu này đánh thức nó dậy đã rồi mới được hái: “Trẩu trẩu trầu trầu - Mày làm chúa tao - Tao làm chúa mày - Tao không hái ngày - Thì tao hái đêm - Thức dậy cho tao hái”. Bà không ngờ con trai bà lại có một bài thơ về đánh thức trầu, với những câu chữ khác “Đã ngủ rồi hả trầu - Tao đã đi ngủ đâu - Mà trầu mày đã ngủ - Bà tao vừa đến đó - Muốn xin mấy lá trầu - Tao không phải ai đâu - Đánh thức mày để hái - Trầu ơi hãy tỉnh lại - Mở mắt xanh ra nào - Lá nào muốn cho tao - Thì mày chìa ra nhé - Tay tao hái rất nhẹ - Không làm mày đau đâu - Đã dậy chưa hả trầu - Tao hái vài lá nhé - Cho bà và cho mẹ - Đừng lụi đi trầu ơi!”. Trong mắt con của bà, con gà, con chó, hay cây cối trong vườn cũng đều có tâm trạng, tình cảm như những con người. Bà và cả con cái không hề biết đó là phép nhân hóa trong nghệ thuật. Bà có biết gì về nghệ thuật đâu. Bà chỉ muốn dạy con làm một người tử tế. Mãi sau này, tôi mới hiểu được mẹ khi anh Minh có đứa con đầu lòng, bà dặn: Các con phải dạy trẻ con nó biết yêu thương cây cối và những con vật nuôi trong nhà. Một đứa trẻ bẻ một cây non mới trồng, dùng nỏ cao su bắn chết con chim đang bay hay vụt què chân con gà, con chó thì rồi sau này lớn lên, nó cũng sẽ làm điều ác độc với con người”. Bà còn bảo: “Chúng mày phải đặc biệt chú ý đến đứa con đầu. Đứa đầu mà giỏi, tử tế thì những đứa sau cũng sẽ tử tế. Đứa đầu mà hư hỏng thì rồi sẽ hư hỏng hết”. Tôi không biết mẹ tôi đã “đầu tư” cho đứa con cả của bà như thế nào. Nhưng bác Minh quả là tấm gương sáng. Một nghị lực phi thường. Nhà tôi ở hoàn cảnh đặc biệt nên rất khổ cực, tưởng không thể ngóc đầu lên được. May mà bác Minh có một nghị lực vượt khó phi thường. Bác thực sự là một tấm gương để các em noi theo, có động lực vượt qua những nỗi cay đắng tưởng như không bao giờ có thể vượt qua được. Tôi sẽ nói kỹ hơn chuyện ấy trong cuốn hồi ký mà tôi đang viết cho con.

Mẹ tôi chuyển bệnh từ ngày 23 Tết. Bà bảo “Vài hôm nữa, u sẽ đi đấy!”. Rồi bà chia hết tiền bà có cho các cháu. Xoá hết nợ cho những ai đã mượn bà. Có người nợ đến cả trăm triệu: “Họ chẳng có tiền trả đâu. Tiền mua rau ăn hàng ngày còn chả có. Đừng nhắc đến tiền nợ mà khổ cho họ”. Tôi xuế xoá: “U không chết được đâu. U phải sống 10 năm nữa”. “Không! Tao chỉ cố gắng để anh em chúng mày không mất Tết thôi. Đi ngày nào, u sẽ chọn…”.

Rồi ngay sau đó, mẹ tôi chuyển vào nằm trong gian xép, cái gian vừa hẹp vừa tối, vẫn dùng để chứa đồ cũ, nơi bố tôi trút hơi thở cuối cùng cách đó 8 năm, khi ông ở tuổi 93. Mẹ tôi còn dặn, khi u mất, các con đốt cái giường u nằm đi, giữ lại cái giường cũ cho u. Cái giường ấy nó “sống” với tao gần 70 năm rồi đấy. Rồi mẹ tôi còn dặn: Khi u chết thì cứ lặng lẽ đưa u đi thôi. Cũng đừng có hoa hoét gì nhé. Nhiều hoa, dân làng người ta ghét cho đấy. Còn mọi người, ai biết thì đến, nếu có ai phúng thì các con ghi lại, chép ra làm mấy bản, mỗi đứa giữ một bản, rồi khi họ ốm đau, hiếu hỉ, mình đến trả nghĩa, nhớ phải cao hơn hoặc chí ít cũng bằng họ chứ không được thấp hơn tấm lòng họ đối với mình. Ấy là những ai biết, họ đến, còn các con đừng báo cho ai cả, đừng làm khó cho người ta. Nghe nói bây giờ đang có dịch hạch đấy.

Mẹ tôi trút hơi thở cuối cùng vào 8h 43 phút ngày 13 tháng Giêng, thọ 102 tuổi đúng vào ngày giỗ họ, ngày hàng năm con cháu đều có mặt ở quê. Khi đó vẫn chưa bùng phát dịch Covis 19 mà mẹ tôi gọi là dịch hạch. Lúc đó chỉ có làng Sơn Lôi ở Vĩnh Phúc bị cách ly. Quê tôi đến giờ may mắn vẫn chưa có ca nào nhiễm. Một ngày sau 49 ngày giỗ mẹ tôi, chúng tôi đưa mẹ lên cúng ở chùa làng thì có lệnh “Cách li xã hội”. Vợ tôi bảo: “Bà tính thế nào mà khéo thế! Chỉ chậm một ngày thì con cháu không về được ngày giỗ của bà”…g còn hay hơn khi những đức tính quý báu của mẹ anh đều có ở Mẹ của mỗi chúng ta: đấy là sự chất phác, giản dị, tằn tiện, cần cù; là sự thương yêu chồng, con, yêu thương con người, chim muông, cây cỏ và luôn quên mình đi. Quý hơn là coi trọng việc dạy dỗ con từ lúc còn nhỏ về lòng nhân hậu, sự tử tế để làm người...Câu nói của người xưa” Phúc đức tại mẫu” có phải đi ra từ những điều giản dị như vậy?

LĂNG XĂNG.

Hãy quan sát kĩ sẽ thấy, ngay khi chúng ta ở trạng thái tâm tán loạn, hay còn gọi là lăng xăng, thì chúng ta sẽ gặp nghịch cảnh, cái khổ sẽ kéo đến ngay tức thì. Vì sao như thế? 

Nói theo Phật giáo là bởi vì những người hay có tâm lăng xăng là những người có Định Lực còn yếu, nên thường xuyên bị Nghiệp Lực dẫn dắt, như con diều bay giữa trời giông bão không có khả năng làm chủ. Những người này ngay khi có một suy nghĩ, cảm xúc nổi lên là ngay lập tức bám lấy và hành theo nó mà không có khả năng phân định xem nó có xứng đáng để làm theo nó hay không. Và như thế, họ cứ trôi nổi trong dòng chảy miên man của Nghiệp mà không có thời gian để nghỉ ngơi. 
Nói theo cách khoa học thì bởi vì trạng thái lăng xăng là trạng thái mà ở đó thân tâm đang giao động với tần số thấp và hỗn loạn, điều đó dẫn đến 1 lượng lớn năng lượng đã bị thất thoát ra ngoài, và những giao động ở trạng thái thấp và hỗn đó sẽ thu hút những giao động tương tự đến thành ra lại gặp phải những hoàn cảnh bất lợi. Nên nói người buồn cảnh có vui đâu bao giờ. Vì thế, Đức Phật đã có bài thuốc chữa cái bệnh Lăng Xăng này, đó là : Định. Chỉ từ Định này người ta mới có khả năng phân định rạch ròi các pháp, cái nào nên làm, cái nào nên bỏ. Bước đầu là vậy! Nên đừng hiểu nhầm cảnh giới của tĩnh tâm là không làm gì cả , mà khi họ Tĩnh thì Tĩnh như núi, nhưng khi Động, họ sẽ biết cách để phổ biến nó.

Đừng cật lực chỉ để có ngôi mộ đẹp, cuộc sống là phải biết tận hưởng

“Nếu như có thời gian, hãy ở bên con bạn thật nhiều, dành số tiền tích góp tậu xe để mua tặng đôi giày cho cha mẹ, đừng quá cật lực làm việc để đổi lấy một căn biệt thự, hay những thứ xa hoa nào khác, bởi chỉ cần được ở cạnh người mình yêu, cho dù ở một nơi nhỏ như vỏ ốc cũng cảm thấy ấm áp, yên bình.”

01

Cách đây một thời gian, tôi mua cho nội một thùng táo, trong lúc vận chuyển một bên mép thùng bị đè xuống nên có vài quả táo bị dập, thậm chí còn xuất hiện hiện tượng nước táo chảy ra.

Chúng tôi nói với nội là đừng ăn những quả táo đó, không tốt cho sức khỏe, nhưng nội tuổi tác đã cao, tiết kiệm sớm đã trở thành thói quen cố hữu, nên chẳng nỡ vất đi, nội nói :

“Không phải chỉ là bị hỏng một chút thôi sao? Nội chỉ cần cắt đi phần hỏng đó, là lại có thể ăn được rồi.”

Sau khi cẩn thận dùng dao gọi đi phần đã thối, nội vẫn thưởng thức phần còn lại của quả táo một cách ngon lành.

Chẳng ngờ ngày thứ 2, thùng táo ngon như thế lại có thêm một số quả xuất hiện hiện tượng y chang như vậy, nội vẫn làm như thế, đem phần bị hỏng cắt đi và ăn phần còn lại.

Kết quả, một thùng táo ăn đến quả cuối cùng, nội chỉ mải miết đi cắt những phần hư của quả táo, nên chẳng thể ăn được một quả táo trọn vẹn nào cả.

Chúng tôi nói với nội nên ăn những thứ tốt nhất, nội lại trả lời:

“Nội muốn để những thứ tốt nhất lưu giữ lại sau cùng. Mấy đứa nghĩ mà xem, quả táo hỏng có chút mà không ăn nhanh để đến khi hỏng hết cả một quả, có phải cực kì lãng phí không?”

Chúng tôi đưa mắt nhìn nhau, tất cả chỉ biết im lặng.

Giống như cuộc sống này, luôn luôn tồn tại đầy ắp những biến số bí ẩn, chúng ta chẳng thể nào dự đoán được giây phút hạnh phúc trước mắt liệu có phải là giây phút tận cùng.

Chúng ta luôn luôn tự dặn lòng mình cần phải trân trọng những thứ trước mắt, nhưng lại quên mất rằng những phút giây ta đang nắm giữ còn đáng trân trọng nâng niu hơn rất nhiều?

02

Có  một nữ tiến sĩ 32 tuổi từ nước ngoài trở về trong “nhật ký những tháng ngày ung thư” của mình đã viết:

“Sức khỏe thật sự rất quan trọng, đứng trước ranh giới của sự sống và cái chết, bạn sẽ phát hiện, bất kì những lần tăng ca nào (một thời gian dài thức đêm chính là đồng nghĩa với tự sát), gia tăng áp lực cho chính bản thân mình, hay mua nhà lầu thầu xe hơi, tất cả thứ đó bỗng trở nên thật phù phiếm biết bao.

Nếu như có thời gian, hãy ở bên con bạn thật nhiều, dành số tiền tích góp để mua xe để mua tặng đôi giày cho cha mẹ, đừng quá cật lực làm việc để đổi lấy một căn biệt thự, hay những thứ xa hoa nào khác, bởi chỉ cần được ở cạnh người mình yêu, cho dù ở một nơi nhỏ như vỏ ốc cũng cảm thấy ấm áp, yên bình.”

Đoạn tâm sự tưởng như vô cùng bình thường ấy, lại cảm động biết bao nhiêu con người.

Cô ấy dùng chính cuộc đời của mình để nhắc nhở chúng ta rằng;

Nắm chắc lấy những thứ hiện tại, yêu thương bảo vệ cơ thể của chính mình, chú ý rèn luyện sức khỏe, đừng khiến cuộc sống tương lai của chính mình sống trong vũng lầy của sự hối tiếc. Giá trị của tiền bạc nằm ở cách sử dụng, vị ngon của cà phê cũng ngon ở nhiệt độ của chính nó.

Chúng ta chẳng bao giờ dự đoán được trước tương lai, nói không chừng một ngày nào đó bạn bỗng dưng rời khỏi thế giới này, để lại cuộc đời rất rất nhiều những việc vẫn dang dở có đầy ắp cơ hội lại chẳng kịp hoàn thành.

Biện pháp duy nhất để điều đó không bao giờ xảy ra chính là sống trọn vẹn những ngày bạn đang sống, để mỗi phút giây trôi qua chẳng bao giờ mang tên tiếc nuối.

Học cách trân trọng những năm tháng của còn tồn tại trên cõi đời này, ăn những thứ mình thích ăn, làm những việc bản thân muốn làm, xem những thứ bản thân mình muốn biết, hưởng thụ hiện tại, để mỗi ngày trôi qua là mỗi một ngày đáng sống theo cách riêng của nó.

03

Ảnh minh họa: Izhar Cohen

Còn nhớ nhà văn Mạc Ngôn từng kể một câu chuyện:

“Vợ bạn học của ông sau khi mất đi, trong một lần ông ấy dọn dẹp lại những kỉ vật ngày xưa, chợt phát hiện ra chiếc khăn lụa tơ tằm, mua trong cửa hàng cao cấp khi hai vợ chồng đi du lịch ở New York.

Đó là một chiếc khăn vô cùng thanh nhã lịch sự, bà ấy cực kì yêu thích nó, ngày thường chẳng nỡ lấy ra dùng, người vợ ấy luôn tâm niệm để vào một dịp thật đặc biệt bà ấy sẽ diện chiếc khăn đó.

Thế nhưng, đến cuối cùng chiếc khăn ấy vẫn còn nguyên nhãn mác treo trên đó, người vợ ấy lại chưa choàng lấy một lần.”

Đừng để thứ quý giá lưu giữ đến ngày đặc biệt mới dùng, bởi mỗi ngày bạn sống đều là một ngày đặc biệt.

Đúng vậy, đừng bao giờ trong những ngày mưa mới biết trân trọng những hình ảnh của ngày nắng, hay đến khi tóc đã điểm sương lại muốn sống lại những ngày thơ ấu.

Đời người hữu hạn, có rất nhiều thứ, chỉ khi chúng ta sắp mất đi rồi mới ý thức được nó quan trọng như thế nào, bởi vậy đừng bao giờ để thứ quý giá nhất lưu giữ đến tận cùng.

Bởi đợi khi bạn có thời gian, có lẽ cũng chẳng có tâm trạng đi thực hiện, đến lúc bạn có tâm trạng để làm, đột nhiên phát hiện tất cả đã quá muộn.

Trong tiểu thuyết của tác giả Sâm Sơn Đạo từng có câu:

“Mỗi ngày trong cuộc đời chúng ta đều là những ngày hữu hạn, chẳng có cách nào có thể quay lại, bởi vậy đừng bao giờ để tuổi tác trở thành lý do khiến bản thân trở nên ngần ngại, hay lười biếng, chỉ cần nỗ lực hết mình, sống một cách trọn vẹn với cuộc sống này, bạn mới có thể nếm trọn hương vị của nó. Học cách yêu thương vô điều kiện với tất cả mọi người xung quanh mình, bởi chúng ta đâu biết được ngày mai liệu chúng ta có thể được gặp lại họ?”

Hãy sống trọn vẹn với những phút giây cho dù ta chỉ còn một hơi thở.Hay giống như Nikolai Ostrovsky, nhà văn quân đội nổi tiếng Liên Xô đã từng nói:

“Cái quý nhất của con người ta là sự sống. Đời người chỉ sống có một lần. Phải sống sao cho khỏi xót xa, ân hận vì những năm tháng đã sống hoài, sống phí, cho khỏi hổ thẹn vì dĩ vãng ti tiện và hèn đớn của mình, để khi nhắm mắt xuôi tay có thể nói rằng: tất cả đời ta, tất cả sức ta, ta đã hiến dâng cho sự nghiệp cao đẹp nhất trên đời”.

Theo Tri Thức Trẻ/ CafeBiz

Trịnh Công Sơn - Những câu nói sâu sắc, đầy chiêm nghiệm với đời

Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn được nhiều người mệnh danh là kẻ du ca về tình yêu, quê hương và thân phận. Những sáng tác của ông là các chiêm nghiệm, cảm nhận, triết lý sâu sắc đi vào lòng người và trường tồn mãi mãi với thời gian.

"Dù có đôi khi nhân gian bạc đãi mình, và con người phụ rẫy mình nhưng cuộc đời rộng lớn quá và mỗi chúng ta chỉ là những hạt bụi nhỏ nhoi trong trần gian mà thôi. Giận hờn, trách móc mà làm gì bởi vì cuộc đời sẽ xoá hết những vết bầm trong tâm hồn chúng ta nếu lòng ta biết độ lượng. Ta biết tha thứ những điều nhỏ thì cuộc đời sẽ tha thứ cho ta những điều lớn hơn..."

Trích: - Ðể bắt đầu một hồi ức - (T.C.S)

"...Ngày ấy xa rồi. Em lớn lên và tôi cũng đã lớn lên. Em yêu đời và tôi cũng yêu đời. Chỉ khác một điều là tôi già dặn mà em thì non nớt. Cái non nớt đáng yêu và cái già dặn đáng ghét..
..Em thả đời em lớn lên như cây cỏ xanh tươi đôn hậu mỹ miều còn tôi thì cũng cứ thả đời tôi như con thuyền không lèo lái...
Em tập tễnh bước đi. Tôi ngần ngại bước đi. Em không sợ ngã nhưng tôi thì lại sợ vấp ngã. Em không né tránh. Em thơ thới hân hoan còn tôi thì dè dặt. Mỗi bước chân tôi là vụng về e ngại. Là tự nhủ, băn khoăn..
...Ngoái nhìn lại, mười tám năm, hun hút sâu như một lối đi biền biệt, một con đường xa ngái, tôi bần thần nhận ra mình là một kẻ khác. Một kẻ khác mà vẫn là mình, không xa lạ, không oán hờn, không hề có một chút trách móc tự thân. Mà lạ thay, giờ phút này tôi lại hân hoan cười đùa về một thứ số phận gần như muốn đùa cợt tôi trên những dặm đường tưởng như không có thật..."

Trích: -Nhớ Lại- (T.C.S)

"Mỗi đời sống ẩn giấu một định mệnh. Có những định mệnh đời đời là cây kiếm sắc. Một đôi lần trong giấc mơ tôi, bừng lên những ánh thép đó. Nhưng tôi biết rõ rằng tôi chỉ là một loài chim nhỏ hót chơi trên đầu những ngọn lau...

Tôi lại biết thêm rằng, dù là người chiến thắng hay chiến bại, suốt cuộc đời cũng không thể vui chơi. Hạnh phúc đã ngủ yên trong những ngăn kéo của quên lãng...
...Không ai muốn mình là kẻ tuyệt vọng. Nhưng tôi tự nguyện làm tên tuyệt vọng..."
Trích: -Nỗi Lòng Của Tên Tuyệt Vọng- (T.C.S)

"...Tôi thường có cảm giác mình là một kẻ thiếu may mắn. Sống qua nhiều thời kỳ, ngoài cái vốn bạn bè ít ỏi, tôi thấy không ít những người vẫn dường như thiếu lòng tín cậy ở tôi. Và nếu như trong một ý nghĩa phù phiếm nào đó, tôi đã quan niệm cuộc sống như một trò chơi lớn nhỏ, thì người đời thường ép tôi vào một cuộc chơi không sòng phẳng...
...Không thiên đường không địa ngục. Chỉ có điều như người làm vườn tôi gắng thu xếp để chọn được cho hạt giống của mình một thứ đất phù hợp, một bầu khí hậu thuận lợi nhất cho hạt giống thở được bằng chính lá phổi của nó, không vay mượn, không van xin..."
Trích: -Chuyển Hoán- (T.C.S)

"Có một cõi đến và một cõi về. Đến với đời từ hư vô và một ngày nào đó trở lại với hư vô. Biết được trời đất và biết mình để giữ được lòng thanh thản trong chốn đi đi về về ấy… ai cũng có một cõi đi về, vì vậy xin có lời chúc bình an cho cuộc hành hương dành riêng cho mỗi người trong cuộc đời này..."
Trích: - Một Cõi Đi Về - (T.C.S)

1. “Tôi luôn luôn nhớ thương tuổi trẻ, tuổi của tình yêu nồng nàn. Khi tôi yêu thương cái tuổi đời ngào ngạt hương hoa này thì đồng thời tôi cũng yêu một cõi đời tôi đã mất.”

2. “Có một người đàn bà yêu thương tôi và tin tưởng ở tôi nhất trên đời này, người ấy có thể vì tôi mà hy sinh cả tính mạng. Đó là mẹ tôi.
Có một người bạn trung thành với tôi nhất trên đời này, người ấy có thể vì tôi mà từ bỏ hết mọi của cải, mọi thứ ân sủng quý giá nhất. Đó là mẹ tôi.
Nếu có ai bảo với tôi rằng ở một nơi nào đó có một người xem con mình vừa là mục đích đầu tiên vừa là mục đích cuối cùng của đời mình thì tôi tin chắc rằng người đó không ai khác hơn là mẹ tôi.”

3. “Sống giữa đời này chỉ có thân phận và tình yêu. Thân phận thì hữu hạn. Tình yêu thì vô cùng. Chúng ta làm thế nào nuôi dưỡng tình yêu để tình yêu có thể cứu chuộc thân phận trên cây thập giá đời.”

4. “Có những người yêu đã ra đi bỗng một ngày nào đó trở lại. Vì sao? Không vì sao cả. Vì một chọn lựa tưởng rằng đã đúng cuối cùng sai. Và đã trở lại với một người mình đã phụ bạc để muốn hàn gắn lại một vết thương. Một vết thương nhiều khi đã lành lặn lâu rồi bất chợt vỡ oà như một cơn tỉnh thức. Tỉnh thức trên vết thương. Trên một nỗi đau tưởng đã thuộc về quá khứ. Nhưng không, không có gì thuộc về quá khứ cả.Thời gian trôi đi và vết thương vẫn còn đó. Nó vẫn chờ được thức dậy một lúc nào đó để sống lại như chính bản thân nó là một vết thương.”

5. “Con người ta cũng hay đấy chứ. Dễ quên có phải là cái vốn liếng ở đời? Sống với người thì hẹp. Hẹp quá! Mai đây ra đứng trước cõi bao la thì nói chuyện phiêu bồng. Vả chăng, trời đất cũng dễ tính. Làm gì có chuyện trời đất ganh đua với người. Có chăng, chỉ là ganh với hồng nhan, với tài mệnh.”

6. “Khi bạn hát một bản tình ca là bạn đang muốn hát về cuộc tình của mình. Hãy hát đi đừng e ngại. Dù hạnh phúc hay dở dang thì cuộc tình ấy cũng là một phần máu thịt của bạn rồi.”

7. “Vắng bạn đương nhiên là buồn. Nhưng bạn nào và sự có mặt của bạn như thế nào đó mới thật là một niềm vui. Có những sự có mặt của bạn bè tương đương với một dấu lặng trong âm nhạc nên sự có mặt đó thường có khả năng mang đến cho ta một sự thoải mái thảnh thơi tựa hồ như niềm hoan lạc. Đó là những trường hợp ta không cần phải đối phó, không cần phải cố gắng lấp đầy khoảng trống bằng những câu chuyện gắng gượng, nhạt nhẽo.”

8. “Cuộc sống càng dài thì mắt ta càng được nhìn thấy nhiều chuyện đời lạ lắm. Tâm hồn đẹp là tài sản chung của con người. Nhưng rõ ràng đã có những sự chuyển hoán của tâm hồn từ vị trí này sang vị trí khác, từ người này sang người khác. Đã có biết bao con người tưởng chừng tử tế đã biến thành kẻ vô lại và cũng không thiếu những kẻ vô lại chuyển mình thành con người hào sảng.”

9. “Khi người ta trẻ, người ta nghĩ có thể dễ dàng từ bỏ một mối tình. Vì người ta nghĩ rằng những hạnh phúc, những điều mới mẻ nhất sẽ đến trong tương lai. Cũng có thể. Nhưng… Người ta đâu biết rằng những gì ta mong muốn và cần nhất chỉ đến một lần trong đời.”

10. “Có những ngày tuyệt vọng cùng cực, tôi và cuộc đời đã tha thứ cho nhau. Từ buổi con người sống quá rẻ rúng, tôi biết rằng vinh quang chỉ là điều dối trá. Tôi không còn gì để chiêm bái ngoài nỗi tuyệt vọng và lòng bao dung. Hãy đi đến tận cùng của tuyệt vọng để thấy tuyệt vọng cũng đẹp như một bông hoa. Tôi không muốn khuyến khích sự khổ hạnh, nhưng mỗi chúng ta hãy thử sống cùng một lúc vừa là kẻ chiến thắng, vừa là kẻ chiến bại. Nỗi vinh nhục đã mang ta ra khỏi đời sống để đưa ta đến những đấu trường.”

(Sưu tầm)

Những chia sẻ giúp bạn hiểu và sống nhẹ nhàng hơn

1. Khí chất là “nhãn hiệu” tốt nhất của bạn trong cả cuộc đời

Muốn có khí chất, bạn thậm chí không cần phải tiêu tốn một đồng nào cả, chỉ cần bạn chú ý đến tính khí, phẩm giá đoan chính, tinh lọc tư tưởng và làm phong phú nội tâm của mình. Làm được như vậy thì trong cách ăn nói, thái độ, cử chỉ của bạn tự nhiên sẽ in dấu lên một “nhãn hiệu” trong lành và thoát tục.

2. Đừng quan tâm quá mức đến người bên cạnh, cũng đừng để ý quá mức đến sự tình của người khác.

Trên đời này, chắc chắn sẽ có người đem đến cho bạn bi thương, ghen ghét, khiến bạn phải “nghiến răng nghiến lợi mà căm ghét”. Nhưng bạn thử nghĩ lại xem, cũng không hẳn là vì họ quá xấu mà đôi khi chỉ là vì bạn đã quá quan tâm, để ý đến hành động của họ mà thôi! Cho nên, nếu bạn muốn an tâm và bình yên thì trước tiên phải bớt quan tâm đi. Khi bạn không quan tâm, để ý nhiều đến sự tình đó thì nó cũng không thể làm phiền đến bạn được đâu. Khi bạn không quan tâm quá đến người khác, họ cũng sẽ không khiến bạn phải tức giận. Nếu quá quan tâm, để ý là bạn đã thua rồi. Người không quá để ý mới là người vô địch đấy!

3. Muốn thành người tài, trước tiên phải có đại khí.

Người đại khí, khẩu khí không kinh không sợ, tính cách không kiêu không nóng, cử chỉ không hèn mọn không vụn vặt… Người đại khí có thể thanh thản mà làm tốt trách nhiệm của bản thân, chuyên tâm làm việc đến mức tốt nhất, không vì danh lợi mà tranh mà đấu, không vì tiền tài mà so đo tính toán. Người đại khí khiến cho thế giới của họ trở thành “biển rộng trời cao”, mặc dù nhất thời không được như ý nhưng họ nhất định sẽ thành đạt có thể là muộn.

4. Người sống có phần “khờ dại” lại dễ dàng hạnh phúc, người sống có phần “xét nét” lại dễ dàng bị phiền não.

Đây là bởi vì, người xét nét nhìn cái gì cũng quá rõ ràng, quá thực tế, hay ganh đua nên trong cuộc sống thường phải suy nghĩ nhiều, khi không được thì phiền não. Ngược lại, người “khờ dại” thường ít khi so đo, mặc dù cuộc sống đơn giản nhưng lại dễ tìm được hương vị của cuộc đời.

__(())__

Đại học Harvard đã thực hiện một nghiên cứu dài nhất trong lịch sử loài người để trả lời cho câu hỏi làm sao để hạnh phúc

75 năm nghiên cứu, qua 4 đời khoa học tiếp nối - cuối cùng, con người cũng chứng minh được thứ gì là quan trọng nhất để có một cuộc sống hạnh phúc.

Thế nào là hạnh phúc? Là có nhiều tiền? Là được sống an nhàn hưởng thụ? Có một người để dựa vào, nâng niu và bảo vệ? Hay đơn giản chỉ cần một công việc để cống hiến hết mình cho nó?

Thực ra, con người đã đi tìm câu trả lời cho vấn đề này trong hàng ngàn năm. Thời phong kiến, tầng lớp nông dân sống nghèo khổ và thấy không hạnh phúc - rồi họ vùng lên, trở thành tầng lớp giàu có. Nhưng người giàu thì phải bon chen địa vị, cũng không phút nào được nghỉ ngơi, để rồi tiếc nuối về thuở hàn vi, cơ cực chút nhưng thoải mái, dễ chịu.

Nêu vậy để thấy, hạnh phúc không phải dễ kiếm tìm và cũng không có câu trả lời rõ ràng. Cũng bởi vậy mà khi các chuyên gia từ ĐH Harvard quyết định thực hiện nghiên cứu về nền tảng của hạnh phúc, họ cũng biết rằng đó sẽ là một quá trình dài hơi. 

Chỉ có điều, chẳng ai ngờ được đây lại là cuộc nghiên cứu dài nhất trong lịch sử loài người.

Đại nghiên cứu (Grant Study) - 75 năm và 4 đời khoa học để tìm ra nền tảng của hạnh phúc

Cuộc nghiên cứu bắt đầu từ năm 1938, khi các chuyên gia theo dõi cuộc sống của những người được cho là "hạnh phúc nhất thời điểm hiện tại" - như tổng thống đương thời John F. Kennedy và Ben Bradlee - cựu tổng biên tập Washington Post. Tất cả mọi yếu tố trong cuộc sống của họ đều được đưa ra xem xét.

Nghiên cứu dài hơi của Harvard, thậm chí còn thực hiện các xét nghiệm di truyền

Nhưng như vậy thì chưa đủ, vì họ vốn là những người thành đạt. Mà hạnh phúc thì không thể chỉ tồn tại ở tầng lớp này. 

Trong cùng giai đoạn đó, khoảng giữa những năm 1940, một nghiên cứu khác tương tự cũng được thực hiện tại Boston, nhưng đối tượng là các chàng trai trẻ. Đến thập kỷ 70, hai nhóm nghiên cứu cộng tác cùng nhau, qua đó so sánh thêm được các yếu tố như địa vị xã hội và nền tảng giáo dục.

Thời gian trôi với nhiều giả định được đưa ra, nhưng rốt cục vẫn chưa thể đưa ra kết luận. Đến năm 2003, nghiên cứu được Robert Waldinger - một nhà tâm thần học của Harvard tiếp nối, và cũng là nhà khoa học thứ 4 kế thừa nó.

Robert Waldinger - nhà khoa học thứ 4 kế tục Đại nghiên cứu của Harvard

Từ thời của Waldinger, sức khỏe, tâm trạng và tình hình tài chính là 3 yếu tố được xem xét kỹ nhất. Ông thậm chí còn đưa vào yếu tố di truyền, do công nghệ gene thời kỳ này đã có những bước phát triển vượt bậc.

Nhưng cuối cùng, Waldinger nhận ra tất cả những người cảm thấy hạnh phúc về cuộc sống của họ, bất kể độ tuổi hay giới tính, đều có một điểm chung duy nhất: Họ sở hữu những mối quan hệ bền vững, tốt đẹp.

Kết luận được đưa ra vào năm 2012, đặt dấu chấm hết cho một Đại nghiên cứu kéo dài 75 năm và qua tới 4 đời khoa học tiếp nối.

Nền tảng của hạnh phúc là một mối quan hệ bền vững, tốt đẹp

Duy trì những mối quan hệ tốt đẹp là cách để hạnh phúc hơn, đơn giản vậy thôi

"Những người sống tách biệt, cô đơn trái với mong muốn thường cảm thấy kém hạnh phúc. Sức khỏe giảm sút rất sớm khi đạt trung tuổi, chức năng não bộ cũng giảm nhanh hơn, và tuổi thọ của họ cũng ngắn hơn," - trích lời Waldinger trong một bài chia sẻ trên TedTalk được hơn 6,3 triệu lượt xem vào năm 2015. 

"Trong khi đó, các mối quan hệ tốt đẹp dường như giúp con người quên đi gánh nặng của tuổi tác."

Mối quan hệ cần được chọn lọc và có chất lượng

Theo Waldinger, mọi người cần sớm nhận ra rằng những thứ tưởng như đem lại một cuộc sống tốt đẹp - tiền bạc, danh vọng, sự nghiệp - rốt cục cũng chỉ là phù phiếm. Chúng có thể giúp bạn sống tốt, nhưng không phải thứ quyết định đến sức khỏe hay mang lại hạnh phúc cho bạn. Ngược lại, việc nỗ lực duy trì các mối quan hệ thân thiết, bền vững lại làm được điều đó.

Tuy vậy, mối quan hệ sẽ cần phải được chọn lọc."Chất lượng cuộc sống của bạn không chỉ được quyết định bởi số lượng bạn bè bạn có, mà còn liên quan đến việc bạn có sở hữu một mối quan hệ cam kết lâu dài hay không. Chất lượng mối quan hệ là vấn đề chính", ông Waldinger khẳng định.

Nghiên cứu của Waldinger chỉ ra rằng vào cuối thập niên 30, hầu hết nam giới đều tin rằng sự nghiệp chính là thước đo quan trọng nhất để làm nên một cuộc sống hạnh phúc. Nhưng theo Waldinger, các mối quan hệ của bạn cũng đóng vai trò quan trọng tương đương. Và nếu để đem lại hạnh phúc, quan hệ còn vượt trội hơn.

Gia đình, bạn bè, tri kỷ - những yếu tố làm nên một cuộc sống viên mãn

"Tôi luôn biết điều này là sự thật, và có lẽ mọi người cũng vậy. Nhưng nhìn xung quanh xem, con người làm như thể điều đó chẳng là gì," - Waldinger cho biết. "Giờ tưởng tượng đi, sẽ thế nào nếu bạn trở nên cô đơn, và chẳng còn ai xuất hiện trong đời bạn nữa?"

Những lời của Waldinger thực sự cũng tác động đến chính bản thân ông. Là một nhà khoa học, ông chịu đựng rất nhiều áp lực khi nghiên cứu và công bố thành quả của mình. Nhưng sau đó, ông nhận ra mình phải thay đổi, và ông đầu tư thời gian vào công việc giảng dạy - nơi kết nối con người, thay vì vùi mình vào sách vở.

Còn bạn thì sao? Hãy nhớ, nền tảng của hạnh phúc là các mối quan hệ tốt đẹp. Đó là gia đình, là bạn bè thân thiết, là tri kỷ.

Đầu tư thời gian để xây dựng điều đó, đừng để phải hối hận.

Nguồn: The Washington Post, Ed Talk

Cuộc đời có 4 giai đoạn nhưng nhiều người vẫn mãi mắc kẹt ở giai đoạn thứ 2

Muốn có một cuộc sống viên mãn, một người bình thường sẽ trải qua 4 giai đoạn tất yếu. Nhưng không phải ai cũng có cơ hội trải nghiệm tất cả. Một số người mãi bị mắc kẹt ở 1 giai đoạn nào đó và không thể bước tiếp. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu về 4 giai đoạn đó và làm thế nào để đi qua cả 4 nhé.

Giai đoạn 1: Bắt chước

Đây là giai đoạn đầu tiên mà ai cũng từng trải qua; nhờ có giai đoạn này mà chúng ta học cách sinh sống, tồn tại và tự điều khiển bản thân sau này. Nó bắt đầu khi chúng ta đến với thế giới này trong hình hài của những đứa trẻ sơ sinh: nhỏ bé, yếu ớt, không thể sinh tồn nếu không có sự giúp đỡ từ người khác. Dần dần, chúng ta trưởng thành bằng cách quan sát và bắt chước những hành động của những người ở xung quanh.

Giai đoạn số 1 bắt đầu khi chúng ta chỉ là những em bé.

Đầu tiên, chúng ta sẽ học đi và học nói, sau đó hình thành kỹ năng giao tiếp xã hội theo đúng như cách mà chúng ta thấy người khác làm. Cuối cùng, chúng ta tiếp thu những chuẩn mực xã hội và cố gắng điều chỉnh hành động phù hợp với chuẩn mực đó ở thời điểm trước khi bước vào tuổi dậy thì.

Trong suốt giai đoạn này, những người đã trưởng thành sẽ được coi là "hình mẫu" để chúng ta - những đứa trẻ noi theo và học cách lớn lên, có thể độc lập và tự ra quyết định. Thế nhưng, đâu phải tất cả những "hình mẫu" xung quanh đều là tốt đẹp. Thay vì ủng hộ chúng ta, họ đàn áp chúng ta vì sự cá nhân hóa đó.

Kết quả là chúng ta sẽ không bao giờ học được cách làm chủ bản thân, làm chủ cuộc sống mà sẽ vĩnh viễn tồn tại và bắt chước theo những hành động của mọi người xung quanh để tránh bị đánh giá.

Thông thường giai đoạn đầu tiên này sẽ kéo dài đến cuối thời niên thiếu. Một số người sẽ mắc kẹt trong giai đoạn này mãi sau khi họ đã trưởng thành, thậm chí có người phải đến những năm trung niên mới nhận ra họ chưa bao giờ thực sự sống cho bản thân mà chỉ sống vì cái nhìn của người khác.

Như vậy, với giai đoạn đầu tiên - giai đoạn bắt chước giống như một cuộc kiếm tìm sự thừa nhận mà không hề tồn tại suy nghĩ hay giá trị cá nhân. Chúng ta sống theo chuẩn mực và mong muốn của xã hội; nhưng đồng thời phải đủ mạnh mẽ để hành động đi ngược lại với những chuẩn mực, mong muốn đó khi cần thiết. Kết quả của giai đoạn này chính là hình thành chủ kiến và hành động vì chính bản thân.

Giai đoạn 2: Khám phá bản thân

Ở giai đoạn 1, chúng ta học để hòa nhập với xã hội và nền văn hóa để sang đến giai đoạn 2, chúng ta biết được điều gì khiến chúng ta trở nên khác biệt. Những ai bước sang giai đoạn này hầu hết đã có thể tự đưa ra quyết định, hiểu rõ về bản thân và chấp nhận khó khăn để nhận ra điểm khác biệt.

Đây là giai đoạn của những thử thách, thất bại và trải nghiệm. Chúng ta có thể chuyển đến một nơi ở mới, quen với nhiều người, thử các loại chất kích thích, đi du lịch qua nhiều quốc gia,... Những hành động, thử thách điên rồ nhất đều thuộc giai đoạn này và mỗi người sẽ có những trải nghiệm riêng biệt vì chẳng ai giống ai cả.

Mỗi người có một trải nghiệm Giai đoạn 2 khác nhau.

Giai đoạn 2 là cả một quá trình khám phá bản thân. Với một số người, quá trình này diễn ra suôn sẻ, họ sẽ giữ lại những gì tốt đẹp và tiếp tục bước sang giai đoạn tiếp theo.

Dấu hiệu cho thấy chúng ta đã vượt qua giai đoạn 2 là khi chúng ta đối mặt với giới hạn của bản thân. Một số người sẽ cảm thấy khó để chấp nhận nhưng mà trên thực tế, nhận thức được giới hạn của mình ở đâu là một điều rất có ích.

Hãy chấp nhận đi, bất cứ ai rồi cũng sẽ tệ hại ở một việc nào đó dù có cố gắng nhiều đến thế nào, như không thể hát hay như ca sĩ hay chạy nhanh như một vận động viên chuyên nghiệp,... Nhiệm vụ còn lại là tìm ra điều đó là gì, hiểu rõ và chấp nhận nó. Trong cuộc sống, việc này rất quan trọng và phải được thực hiện càng sớm càng tốt.

Ngoài ra, cuối giai đoạn này, chúng ta còn nhận ra một số thứ mà lúc đầu thấy rất hấp dẫn rồi sau đó vài năm thì cứ giảm dần đi, ví dụ như việc đi du lịch vòng quanh thế giới, hẹn hò với cả đống người, tiệc tùng vào mỗi cuối tuần,... và còn nhiều việc khác nữa.

Những giới hạn này rất quan trọng vì nó khiến chúng ta thức tỉnh và nhận ra cuộc sống có hạn và do đó nên dành cho những thứ quan trọng. Bạn có thể làm điều gì đó không có nghĩa là bạn nên làm điều đó, hay chỉ do bạn thích nhiều người không có nghĩa bạn nên ở với tất cả bọn họ. Mọi thứ đều đi kèm với chi phí cơ hội, có cái này thì mất cái kia và không ai có thể có hết tất cả được.

Với một số người, những giới hạn không tồn tại hay nói cách khác, họ không cho phép bản thân thừa nhận thất bại. Những người này sẽ mãi mãi mắc kẹt ở Giai đoạn 2.

Đó có thể là những "nhà khởi nghiệp" đã 38 tuổi mà vẫn sống cùng mẹ, trắng tay sau 15 năm cố gắng nhưng không được gì. Hay đó là những diễn viên "đang lên" chờ thời với công việc bồi bàn ở các quán ăn và chưa có buổi thử vai nào. Hoặc còn có thể là những người đi từ mối quan hệ này đến mối quan hệ khác, mãi chưa ổn định do bị ám ảnh bởi suy nghĩ vẫn còn có ai đó tốt hơn đang chờ đợi…

Đây đều là những người từ chối, cố tình quên đi thất bại và coi bản thân là vô địch, không giới hạn và có thể vượt qua tất cả. Họ nghĩ rằng, cuộc sống của họ không ngừng phát triển trong khi mọi người đều thấy rất rõ ràng là họ chỉ đang giậm chân tại chỗ.

Vào một lúc nào đó, chúng ta cần học cách thừa nhận cuộc sống này là hữu hạn và không thể hoàn thành mọi giấc mơ thời thơ trẻ, vì vậy, phải chọn ra những gì tốt nhất và gắn chặt cuộc đời mình với những thứ đó mà thôi.

Ở một người bình thường thì Giai đoạn 2 sẽ bắt đầu vào giữa hoặc cuối thời kỳ trưởng thành và kéo dài đến ngưỡng trước khi bước vào tuổi trung niên. Những ai ở quá lâu trong giai đoạn này được gọi là những người mắc Hội chứng Peter Pan - vĩnh viễn là những đứa trẻ, luôn luôn khám phá bản thân nhưng không bao giờ tìm ra điều gì.

Giai đoạn 3: Ổn định

Sau khi đã chạm tới giới hạn, tìm ra điểm dừng ở đâu hoặc cảm thấy mất hứng thú với một số việc nhất định, bạn sẽ nhận ra điều thực sự quan trọng với bạn và việc bạn có thể làm tạm ổn.Bây giờ chính là lúc xây dựng chỗ đứng cho riêng mình với Giai đoạn 3.

Giai đoạn 3 là giai đoạn vững chắc nhất trong cuộc đời mỗi người. Chúng ta học cách nhân đôi những thứ gì chúng ta làm tốt nhất và những gì tốt nhất cho chúng ta. Đây còn là lúc chúng ta hoàn thành những mục tiêu quan trọng nhất đã nhận ra ở Giai đoạn 2. Những thứ gì tồi tệ hay có ảnh hưởng tiêu cực sẽ bị xóa sạch khi sang đến giai đoạn này.

Trong suốt cả quá trình, bạn sẽ có cơ hội phát triển tiềm năng của bản thân và xây dựng di sản cá nhân. Sau này, khi ra đi bạn sẽ để lại thứ gì? Những người xung quanh sẽ nhớ về bạn như thế nào? Giai đoạn 3 cho phép bạn tạo nên giá trị riêng của bản thân và kết thúc khi hai điều sau đồng thời xảy ra: 1) bạn cảm thấy đã đạt được đủ thành tựu và 2) bạn cảm thấy già và muốn ngồi một chỗ nghỉ ngơi hơn là lao ra ngoài kia.

Thường thì giai đoạn 3 sẽ bắt đầu khi người ta bước vào tuổi 30 và chỉ kết thúc khi người ta đến tuổi nghỉ hưu.

Giai đoạn 4: Di sản

Những người đi đến giai đoạn 4 này đều đã dành cả đời để theo đuổi những gì họ coi là quan trọng và có ý nghĩa. Họ đã làm được những điều vĩ đại, lao động chăm chỉ, có được tất cả những gì họ muốn và giờ là lúc họ nghỉ ngơi. Họ đã đến độ tuổi không cho phép họ thực hiện tham vọng xa hơn nữa.

Mục đích của giai đoạn 4 này không phải là tạo ra di sản mà làm sao để di sản đó còn tồn tại ngay cả khi người đó không còn nữa. Những hành động rất giản đơn như đưa ra lời khuyên với con cháu, tham gia vào nhóm hỗ trợ cộng đồng để bảo tồn các giá trị đã cũ trong xã hội mới này… đều là những biểu hiện của giai đoạn 4.

Giai đoạn 4 khá là quan trọng trên khía cạnh tâm lý vì nó làm cho chúng ta dễ chấp nhận thực tế cuộc đời là hữu hạn hơn. Con người ai cũng có nhu cầu cảm thấy cuộc sống của mình mang ý nghĩa nào đó. Đây có thể coi là tấm khiên tâm lý bảo vệ chúng ta khỏi sự khó hiểu của cuộc sống và thực tế không thể nào tránh khỏi cái chết.

Vì sao bạn cần biết rõ các giai đoạn

Chúng ta sẽ điều khiển bản thân tốt hơn theo từng giai đoạn của cuộc sống. Ở giai đoạn 1, một cá nhân hoàn toàn dựa vào hành động và ý kiến của người khác để cảm thấy vui vẻ. Đây chẳng phải là một điều tốt đẹp gì vì những người khác đều khó mà đoán trước được và không đáng tin cậy chút nào.

Sang đến giai đoạn 2, cá nhân đó dựa vào bản thân, tuy nhiên vẫn bị ảnh hưởng bởi những yếu tố ngoại cảnh - tiền bạc, danh dự, chiến thắng, chinh phục để cảm thấy hạnh phúc. Những yếu tố này thì dễ điều khiển hơn nhưng về lâu dài vẫn mang tính khó đoán.

Giai đoạn 3 là thời điểm của những mối quan hệ vững chắc và nỗ lực đã qua kiểm chứng ở giai đoạn 2. Thường thì những điều này đáng tin hơn rất nhiều. Và cuối cùng, giai đoạn 4 là khi cá nhân đó giữ lại những thành tựu đã đạt được càng lâu càng tốt.

Mỗi khi bước sang một giai đoạn sau thì niềm hạnh phúc chúng ta cảm thấy dựa nhiều vào những giá trị nội tại, có thể kiểm soát được và ít bị ảnh hưởng bởi các yếu tố ngoại cảnh.

Mâu thuẫn giữa các giai đoạn có tồn tại không?

Sự thật là những giai đoạn sau sẽ không thay thế giai đoạn trước; chúng sẽ kế thừa những gì có được từ giai đoạn trước và phát triển thêm. Ví dụ, người đang ở giai đoạn 2 vẫn quan tâm đến ý kiến xung quanh, chỉ là họ có thêm những thứ mà họ quan tâm nhiều hơn. Hay người ở giai đoạn 3 vẫn thích thử thách giới hạn của bản thân nhưng sẽ chú ý hơn tới những cam kết mà họ đang có.

Mỗi giai đoạn giống như một cuộc sắp xếp lại thứ tự các ưu tiên trong cuộc đời mỗi người. Chính vì thế, cứ sau mỗi giai đoạn, con người sẽ trải qua một cuộc thay đổi, cải tổ trong đời sống xã hội, kết nối và các mối quan hệ. Khi bạn và những người bạn đều đang ở giai đoạn 2 và bạn bước tiếp sang giai đoạn 3 trong khi mọi người vẫn ở giai đoạn 2 thì chắc chắn sự bất đồng về quan điểm và lối sống sẽ xuất hiện.

Thông thường, chúng ta sẽ đánh giá mọi người xung quanh đúng theo như những tiêu chuẩn của giai đoạn mà chúng ta đang trải nghiệm. Người ở giai đoạn 1 sẽ quan tâm đến ảnh hưởng xã hội của bất cứ ai mà họ gặp; hay người trong giai đoạn 2 sẽ hâm mộ bất cứ ai có thể phát huy hết tiềm năng bản thân, vươn tới đỉnh cao. Đồng dạng, người ở giai đoạn 3 sẽ đánh giá một cá nhân dựa trên những gì họ đang có và ở giai đoạn 4 thì sẽ nhìn một người theo sự lựa chọn của người ta.

Dấu hiệu bước sang giai đoạn mới

Thường thì chúng ta hay nghe mọi người nói, quá trình trưởng thành giống như bước ra khỏi vùng tăm tối và chạm tới ánh sáng. Quá trình đó sẽ có rất nhiều trải nghiệm vui vẻ, thú vị, để lại nhiều kỷ niệm đáng nhớ và những chiến công vang dội.

Nhưng sự thật là việc chuyển đổi giữa các giai đoạn cuộc đời thường xảy đến kèm với nỗi đau, tổn thương hoặc những sự kiện mang tính tiêu cực. Đó có thể là một trải nghiệm sinh tử, ly hôn, tình bạn đổ vỡ hay sự ra đi của một người thân thiết.

Trước những tổn thương như vậy chúng ta có xu hướng thu mình và nhìn lại những giá trị mà trước đó đang theo đuổi. Nó cho chúng ta cơ hội đánh giá xem niềm hạnh phúc bản thân đang theo đuổi có đáng giá nữa không.

Điều khiến con người bị mắc kẹt

Ở bất cứ giai đoạn nào, chúng ta đều bị ám ảnh bởi một cảm giác, đó là cảm giác không bao giờ là đủ.

Một người mắc kẹt ở giai đoạn 1 vì họ luôn cảm thấy không được tốt đẹp và giống với những người xung quanh. Do đó, họ cố gắng để trở nên giống, nhưng dù có nỗ lực bao nhiêu thì có thể sẽ chẳng bao giờ họ thấy đủ.

Giai đoạn 2 đem đến một nỗi lo khác cho con người, đó là cảm giác họ phải làm thêm, làm tốt hơn, làm những gì mới và thú vị, phát triển lên một tầm cao mới. Dĩ nhiên, dù có lên cao đến bao nhiêu thì cũng sẽ chẳng bao giờ thấy thỏa mãn.

Hầu hết chúng ta đều phải chống chọi với cảm giác này dù đang trong bất cứ giai đoạn nào.

Sang đến giai đoạn 3, người ta có xu hướng mắc kẹt với suy nghĩ chẳng làm được gì ý nghĩa cho cuộc đời hay trong công việc, lĩnh vực hoạt động. Và có nỗ lực hơn nữa thì cũng không thấy đủ.

Ở giai đoạn cuối cùng tưởng chừng như đã thỏa mãn với những di sản để lại cho đời sau, tuy nhiên trên thực tế, nỗi ám ảnh về việc chưa bao giờ là đủ cũng sẽ luôn luôn thường trực trong tâm trí của bất cứ ai đang trong giai đoạn này.

Hãy học cách chấp nhận những gì bản thân có, chỉ vậy bạn mới tiếp tục được.

Vậy làm sao để vượt qua cảm giác không bao giờ đủ tốt? Câu trả lời là hãy chấp nhận sự thật đi. Để đi qua giai đoạn 1, chúng ta cần học cách chấp nhận rằng, không bao giờ có thể hoàn toàn giống một ai đó và trở nên khác biệt là điều bắt buộc. Để vượt qua giai đoạn 2, chúng ta nên hiểu rõ bản thân sẽ không bao giờ đạt được tất cả mọi mong muốn mà chỉ chọn ra những thứ thực sự quan trọng.

Tương tự, giai đoạn 3 sẽ kết thúc với sự chấp nhận rằng, thời gian và sức lực là có hạn và chỉ nên tập trung vào những gì cần thiết cũng như chuẩn bị để truyền lại những gì đã gây dựng được cho thế hệ sau. Và giai đoạn 4 sẽ chỉ được hoàn thành khi bạn thừa nhận thay đổi là điều tất yếu, và tất cả sự vĩ đại, quyền lực, ý nghĩa sớm muộn gì cũng sẽ tan biến theo dòng thời gian.

Và cuộc đời vẫn sẽ cứ tiếp tục.

Bài viết thể hiện quan điểm của Mark Manson (sinh ngày 9-3-1984, ở bang Texas, Mỹ), một blogger chuyên viết về chủ đề văn hoá, hẹn hò, hôn nhân, các lựa chọn trong cuộc đời và tâm lý. Mark tốt nghiệp cử nhân tài chính tại trường Đại học Boston (bang Massachusetts, Mỹ). Sau đó, anh xây dựng trang blog mang tên mình, Mark Manson vào năm 2009. Tính đến năm 2016, trang blog của anh có khoảng 2 triệu lượt truy cập/tháng. Các bài viết của anh thường được trích dẫn hoặc đăng tải lại trên các trang báo nổi tiếng như CNN, BBC News, Business Insider, Times, Vox, The The Huffington Post...

Nguồn: Mark Manson